بررسی عوامل مؤثر بر تجارت آب مجازی محصول گندم با استفاده از مدل جاذبه

افزایش تقاضای منابع آب ناشی از رشد جمعیت و توسعه اقتصادی از یک سو و هدر رفت آب و کاهش بارندگی از سوی دیگر، توجه به سمت تقاضای آب در سطح کلان و سیاست­گذاری را ضروری ساخته است. با توجه به رویکرد جدید کشورها در موضوع تجارت آب مجازی و بنابر جایگاه نظریه هکشر - اوهلین (H-O)، بررسی تجارت آب مجازی نکات ارزنده­ای برای برنامه­ریزان بخش آب و کشاورزی به همراه خواهد داشت. این پژوهش به بررسی عوامل مؤثر بر تجارت آب مجازی (VWT) با استفاده از مدل جاذبه (GM) بر اساس تئوری H-O پرداخته شده است.  بدین منظور با استفاده از پایگاه داده­های بین­المللی بانک جهانی و فائو، آمار محصول گندم در کشورهای منتخب در بازه زمانی 4دوره 5 ساله طی سال های 1994-2013 گرد­آوری گردید. در طی بازه زمانی مورد مطالعه، کل حجم آب مجازی وارد شده و صادر شده گندم به ترتیب معادل  44.1  و 7/235 میلیارد متر مکعب بوده است. بیشترین اثرگذاری بر  GMمربوط به سطح زیر کشت محصول گندم با ضریب تعیین 2.54- است. با توجه به بی اثر بودن قیمت آب بر تجارت آب مجازی می­توان بر ارزش­گذاری منطقی قیمت آب به منظور تفکیک تعرفه نرخ آب بها توجه ویژه نشان داد.